प्रशान्त महासागरको बीचमा र अस्ट्रेलिया नजिककै देश टुभालु कमै नेपालीले सुनेको नाम हुनुपर्छ। फिजी भन्ने देशको छेउछाउमै पर्ने योमात्रै होइन, किरिबाटी र मार्सल आइल्यान्डजस्ता देशलाई पनि नेपालको हिमाल पग्लिने क्रमबारे चिन्ता छ। टुभालु समुद्र सतहबाट जम्मा दुई मिटर उचाइमा छ। बाँकी देश पनि धेरै उचाइमा छैनन्। नेपालका हिमाल पग्लिँदै जाँदा समुद्री तह बढिरहेको छ र...
कूटनीतिमा ‘हार्ड पावर’ र ‘सफ्ट पावर’ शब्दावली प्रचलनमा छन् । हार्ड पावर भन्ने वित्तिकै सैन्य शक्ति, आर्थिक शक्ति, जनसांख्यिक शक्ति जस्ता कुराहरू बुझिन्छ । त्यसमा मुख्य रूपमा हार्ड पावर सैन्य शक्तिलाई लिइने हो । तर नेपाल जस्तो देशका लागि सफ्ट पावर एकदमै महत्वपूर्ण हुन्छ । हार्ड पावर त्यो किसिमको छैन । हामी त्यो हार्ड पावर...
४ जेठ, काठमाडौं । अपेक्षाकृत विशिष्ट पाहुनाको उपस्थिति नभए पनि ‘सगरमाथा संवाद’को पहिलो संस्करणले जलवायु संकटविरुद्ध सामूहिक कदम चाल्न विश्व समुदायलाई आह्वान गरेको छ । काठमाडौंमा तीन दिनसम्म चलेको ‘जलवायु परिवर्तन, हिमाल र मानवताको भविष्य’ शीर्षकको संवादपछि सहभागीहरूले २५ बुँदे प्रतिबद्धता पत्र सार्वजनिक गरेका छन्, जसमार्फत् हिमाली देशहरूको विकासलाई लक्षित गरेर परिचालन गर्ने गरी विशेष...
विश्वको राजनीति अहिले जलवायु परिवर्तनका मुद्दा, प्रविधिको उच्चतम विकास र भू–राजनीतिक हलचलले तरंगित छ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी पेरिस सम्झौताबाट बाहिरिने घोषणाका साथै यूएसआईडी र एमसीसी परियोजनाको अस्थायी स्थगन गरेपछि विश्वव्यापी रूपमा नै त्यसका प्रभावहरू देखिन थालेका छन् । पछिल्लो समय डिपसिक नामक एआई एप सार्वजनिक भएसँगै अमेरिका र चीनबीच आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को...
जलवायु परिवर्तनको प्रभाव केवल तापक्रम वृद्धि र समुद्री सतहको उचाइमा देखिने परिवर्तनसम्म मात्र सीमित छैन। यसको असर गहिरो छ, जसले प्राकृतिक र जैविक प्रणालीमा असन्तुलन ल्याउँछ । जलवायु परिवर्तनको असरले हिमनदी, हिमताल र सदियौँदेखि जमेको हिउँ तीव्र रूपमा पग्लिरहेको पछिल्ला अध्ययनका निष्कर्षले पुष्टि गरेका छन्। तीव्र रुपमा हिउँ पग्लिने प्रक्रियाले केवल वातावरणीय असन्तुलन निम्त्याउने मात्र...
पाँच वर्षअघि कोभिड महामारीका कारण भन्दै रोकिएको ‘सगरमाथा संवाद’ आगामी जेठमा आयोजना गर्न सरकारले तयारी सुरु गरेको छ। प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आफू यसअघि प्रधानमन्त्री रहँदा पनि नेपालको आफ्नै संवाद शृङ्खला आयोजना गर्ने तयारी अघि बढाएका थिए। तर कोरोनाभाइरस महामारीका कारण भन्दै अन्तिम समयमा स्थगित भएको सगरमाथा संवादको चर्चा त्यसपछि हराएको थियो। गत असारमा प्रधानमन्त्री बनेका...
सन् २०२५ लाई संयुक्त राष्ट्रसंघले ‘अन्तर्राष्ट्रिय हिमनदी संरक्षण वर्ष’ का रूपमा मनाउने निर्णय गरेको छ । हाम्रा प्रधानमन्त्रीको विशेष पहलमा नेपाल सरकारले २०८२ जेठ २ देखि ४ गतेसम्म काठमाडौंमा जलवायु परिवर्तन र हिमाल जोगाउने उद्देश्यका साथ ‘सगरमाथा संवाद’ आयोजना गर्दै छ । सन् २०१९ मा वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीकै पालामा २ देखि ४ अप्रिल २०२० मा...
अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका कैयौं निर्णयमध्ये पेरिस सम्झौताबाट अलग हुने विषयले विश्वको ध्यान तानेको छ । किनकि जलवायु परिवर्तनको मुद्दा विश्वकै प्रमुख प्राथमिकतामा छ । उनको कार्यकारी आदेशले जलवायु वित्त सहयोगलाई पनि रोकेको छ । जलवायु कार्यका लागि बनेका कोष र विश्व स्वास्थ्य संगठनप्रति उनको विमति र अघिल्लो कार्यकालमा पेरिस सम्झौताबाट अलग हुने निर्णय गरिसकेकाले उनी पुरानै लयमा...
जल र वायुमा आउने परिवर्तनलाई हामी जलवायु परिवर्तन भन्छौं । प्राकृतिक रूपमा चलिरहने एउटा प्रक्रिया भए पनि मानवीय क्रियाकलापले यो चक्रलाई खलबल्याएको छ । फलस्वरूप हामी मानवीय कारणबाट सिर्जित जलवायु परिवर्तनका असरहरू भोग्न थालिसकेका छौं । जलवायु परिवर्तनले पार्ने प्रभाव र वातावरणीय अवस्थाको सुधार गर्न केवल एउटा सरकारको मात्र प्रयासले सम्भव हुँदैन । सरकारमाथि दोष लगाएर यो समस्या समाधान...
गत महिना अमेरिकाको राजधानी वाशिङ्टनमा नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकाल सुरु गर्दै गर्दा नेपालको राजधानी काठमाण्डूबाट करिब ७० किलोमिटर पूर्वमा रहेको काभ्रे जिल्लाको रोशी गाउँपालिकाका मानिसहरू भने आफ्ना आँगन सामुन्नेको धुलाम्मे सडक, लमतन्न फैलिएको रोशीको बगर अनि अहिले भत्किएला कि भरे भत्किएला जस्तो हालतमा रहेका आफ्ना घर हेर्दै सुस्केरा हाल्दै थिए। उता ट्रम्पले...