भौगोलिक दृष्टिले सापेक्षिक रूपमा सानो, भूपरिवेष्टित र अल्पविकसित नेपालका लागि ठूला, विकसित र उदीयमान शक्तिराष्ट्रहरू भारत र चीन अवसर हुन् कि चुनौती भन्नेबारे लामो समयदेखि बहस हुँदै आएको छ । भूराजनीतिक आयामको सन्दर्भमा नेपालमा दुइटा ‘स्कुल अफ थट’ प्रचलित छन् । पहिलो, अठारौं शताब्दीमा राजा पृथ्वीनारायण शाहले प्रतिपादन गरेको परम्परागत र प्रतिरक्षात्मक स्कुल अफ थट, जसले नेपालको...
Category: Geopolitics Analysis
भारतले नेपालमा जे गल्ती गरेको थियो, चीनले त्यही गल्ती गरिरहेको छ’
एकैसाथ दुई पुस्तक लिएर आएका छन् लेखक तथा पत्रकार सुधीर शर्मा । इतिहासदेखि सन् २००८ सम्मको नेपाल र चीनबीचको सांस्कृतिक, आर्थिक र राजनीतिक सम्बन्धका आधारमा ‘भिक्षु, व्यापार र विद्रोह’ किताब लेखका छन् । त्यस्तै नेपालमा गणतन्त्र स्थापनापछिको सम्बन्धका आयाममा ‘हिमालपारिको हुरी’ लेखका छन् । हिमालपारिको हुरीले विश्व व्यवस्थामा चीनको महत्त्वाकांक्षा र प्रभावका पृष्ठभूमिमा नेपालसँगको सम्बन्धलाई...
नेपाल-चीन संवादमा हुनुपर्ने छलफल
चीन विशाल, गोप्य र सुषुप्त छ । हामीले चिनियाँ भाषा नजानी चीनलाई बुझ्न कठिन छ । तर पनि मैले यो लेख विभिन्न पश्चिमी थिंक ट्यांकमा आएको शोध, नेपाली वाम विश्लेषकहरूले चीनप्रति व्यक्त गर्ने विचार एवं स्वयंको ज्ञानबाट सिर्जित गरेको हुँ । सभ्यता र भूगोलका कारण नेपाल–चीन सम्बन्ध कहिले पराई त कहिले आफ्नो भन्ने विषयबाट ग्रसित भएको छ । नेपाल–अंग्रेज...
भारतले पनि नेपालमा स्थिर सरकार होस् भन्ने चाहेको देखिन्छ’
काठमाडौँ — कांग्रेस नेतृ आरजु राणा देउवा पहिलोपल्ट परराष्ट्रमन्त्री भएर सिंहदरबार छिरेको डेढ महिना बितेको छ । यसबीच भारत भ्रमणमा पाएको सम्मान र महत्त्वले चर्चा बटुलेकी उनी राजनीतिको यो उचाइसम्म आइपुग्नुका पछि कर्मभन्दा पनि भाग्यप्रति विश्वास गर्छिन् । शुक्रबार परराष्ट्र मन्त्रालयको आफ्नै कार्यकक्षमा कान्तिपुरसँगको कुराकानीमा उनले नेपालको परराष्ट्र नीति, भारत–नेपाल दुईपक्षीय सम्बन्ध र समस्याका बारेमा धेरै कुरा...
परराष्ट्रमन्त्रीको भ्रमणको सन्देश
भारतीय विदेश सचिव विक्रम मिश्रीको साउन २७–२८ (११–१२ अगस्ट) को नेपाल भ्रमणलगत्तै परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवाले भदौ २–६ (अगस्ट १८–२२) मा भारतको औपचारिक भ्रमण गरिन् । एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको कांग्रेस–एमाले संयुक्त सरकारका परराष्ट्रमन्त्रीको यो भ्रमणको आधार सचिव मिश्रीको नेपाल वार्ताले तय गरेको थियो । १६ जुलाईमा विदेश सचिव भएका मिश्रीले भारत सरकारको ‘नेइबरहुड फस्ट’...
पाँच वर्षपछि खुले गोरखाका ङुइला र रुइला नाका
गोरखा — कोरोना महामारीका बेला बन्द भएका चुमनुब्री गाउँपालिकाका दुई चिनियाँ नाका खुलेका छन् । वडा नम्बर-७ को छेकम्पारस्थित ङुइला नाका मंगलबार र वडा नम्बर-१ स्थित रुइला नाका बुधबार खुलेका हुन् । गाउँपालिका अध्यक्ष निमा लामाका अनुसार ङुइला नाका एक महिना र रुइला नाका १५ दिनका लागि खोलिएका हुन् । नाका खुलाउने विषयमा दुवैतर्फका जनप्रतिनिधिबीच...
परराष्ट्रमन्त्री र छिमेक सम्बन्ध
सुरुमा स्वास्थ्य जाँचका लागि तय परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवाको भारत यात्रालाई औपचारिक भ्रमणमा परिणत गराइएको भनेर सामान्यीकरण गरियो । चारदिने भ्रमणमा भारतीय समकक्षी एस जयशंकरसँग द्विपक्षीय छलफल र प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता गरेका सूचना र तस्बिर बाहिरिएका छन् । भ्रमण अकस्मात् र ताजै भएकाले यसबारे विभिन्न दृष्टिकोणबाट टीकाटिप्पणी भइरहेका छन् । यस पटक भारतले सरकार प्रमुखकै हाराहारी...
‘नेपाल–भारत घनिष्ठ सभ्यताको सम्बन्ध’
काठमाडौं : परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले सोमबार नयाँ दिल्लीमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग भेटवार्ता गरेकी छन्। भेटवार्तामा नेपाल भारतका सम्बन्धका विविध पक्षबारे छलफल भएको भारतस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ। भेटबारे परराष्ट्रमन्त्री डा. राणाले भनेकी छन्, ‘दिल्लीमा भारतका प्रधानमन्त्री शिष्टाचार भेट भयो। हामीले नेपाल–भारत सम्बन्धको बहुआयामिक विविधताबारे छलफल गर्यौँ। मलाई आशा छ, यो भ्रमण र...
पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल: २६ अर्ब ऋण अनुदानमा परिणत गर्न चीनलाई आग्रह
सार्वजनिक ऋणको भार बढिरहेको अवस्थामा सरकारले पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउँदा चीनसँग लिएको ऋणलाई अनुदानमा परिणत गर्न आग्रह गरेको छ। सरकारले पोखरा विमानस्थल निर्माण गर्न चीनको एक्जिम बैंकबाट करिब हालको विनिमय दरअनुसार करिब २५ अर्ब ८८ करोड रूपैयाँ (१,३३८.७४ मिलियन चिनियाँ युआन) ऋण लिने सम्झौता गरेको थियो। चीनसँग लिएको ऋण महँगो भएको भनेर आलोचना भइरहेका...
अब एसियाली शक्तिको समय
विचार, संगठन र वर्चस्व मर्दैनन्, ती बदलिरहन्छन् र नयाँ रूपमा देखिन्छन् । मार्क्स, हेगेल, म्याक्स विबर, फुकोहरूले पनि भनेकै हुन् । समकालीन विश्व व्यवस्थामा देखापर्दै गरेका प्रवृत्ति हेर्दा त्यो चित्रित पनि हुन्छ । अमेरिकी नेतृत्वको पुरानो र पश्चिमा विश्व व्यवस्थालाई उदाउँदै गरेको एसियाली विश्व व्यवस्थाले प्रभावित पार्दै छ । विश्वमा पहिला युरोपेली वर्चस्व थियो, त्यसपछि अमेरिकी वर्चस्व र अब...